Oudere mens, ander lichaam

# HAAR
Een van de beste kenmerken van voortschrijdende leeftijd is grijs haar. We krijgen grijs haar, omdat er steeds minder pigment wordt aangemaakt in de haarzakjes. Overigens is ook haarverlies of haaruitval op hogere leeftijd genetisch bepaald. Recent onderzoek brengt zulks in verband met het verval van stamcellen in de hoofdhuid.

# HART
De hartspier is misschien wel de belangrijkste spier in ons lichaam, maar lijdt ook onder het ouder worden. Zo krijgt het impuls- en geleidingssysteem vaak te maken met fibrose en vervetting. Daarbij moeten gezonde hartcellen plaatsmaken voor respectievelijk bindweefsel en vet, waardoor de hartslag daalt. Fibrose zorgt voor dikkere hartwanden, waardoor de hartkamers na het samenknijpen minder ontspannen. Zo kan het hart tijdens inspanningen minder bloed rondpompen. Bij oudere mensen zijn er ook regelmatig bepaalde hartritmestoornissen, bijvoorbeeld boezemfibrilleren. De hartboezems trekken niet meer goed samen en pompen daardoor minder bloed naar de hartkamers. Ook de hartkleppen gaan langzaam achteruit, waardoor ze kunnen lekken of vernauwen.

# GESLACHTSDELEN
Ook ‘beneden’ verandert er wel een en ander. De penis bijvoorbeeld wordt kleiner doordat de huid almaar minder elastisch wordt. Uiteraard zijn er dan nog de beruchte erectiestoornissen die veroorzaakt worden door vernauwde bloedvaten in de penis. Ook de vrouwelijke geslachtsorganen worden niet gespaard: dunnere schaamlippen, grijs schaamhaar en een drogere vagina. Nog minder leuk is de verhoogde kans op urineweginfecties en blaasontstekingen, doordat ook de huid rond de plasbuis dunner wordt.

# OGEN
Ogen worden in de loop van de jaren almaar vatbaarder voor kwalen en aandoeningen. Cataract, of een vertroebelde ooglens is typisch leeftijdsgebonden. De zichtscherpte neemt af, maar dit is momenteel vrij goed te behandelen met chirurgie. Droge ogen is nog zo’n kwaal, omdat het lichaam gewoonweg minder traanvocht produceert. Glaucoom kan dan weer leiden tot schade aan de oogzenuw, maar er bestaan gelukkig oplossingen: medicijnen, laserbehandelingen of chirurgie. Presbyopie (= leeftijdgebonden verziendheid) en glaucoom (= verhoogde druk in de oogbol) komen vaak voor bij oudere mensen.

# LONGEN
Dat iemand van boven de 80 moeite heeft met het uitlopen van een marathon heeft (voor een deel) te maken met de longinhoud die langzaam achteruitgaat en de longelasticiteit die afneemt. Ook de ademhalingsspieren worden minder krachtig, wat betekent dat de longen minder goed doorbloed worden. Dit fenomeen kan ingeperkt worden door beweging, training en sporten. De evolutie van de longen hangt daarnaast samen met tal van uitwendige factoren zoals atmosferische vervuiling, fijn stof (vooral!), smog en dieselroet. Zeker ook roken is nefast voor de longprestaties.

# BOTTEN
Op 35 jaar zijn onze botten (= gebeente) het sterkste. Zeker bij vrouwen wordt de botdichtheid met de jaren opmerkelijk minder, wat kan voeren tot botontkalking (= osteoporose). Mannen hebben er minder last van: het proces loopt trager. Door veel te bewegen of te sporten bijvoorbeeld, hou je je botten sterk. Kies sporten als fietsen, wandelen en/of zwemmen, omdat ze je botten minder belasten. Gezonde voeding is ook noodzakelijk. Weinig of geen frisdrank, maar veel voedsel met calcium, vitamine D en K (= in vis, melk, fruit en groenten).
Beeld: Unsplash

dr. pharm. Paul Nijs