Klimaatbestendige en gezondmakende tuinen

17 februari 2023, 11:47 Gelukkig gezond

Een klimaatbestendige tuin draagt bij tot de gezondheid van de bewoners. Tuinexpert Marc Verachtert geeft ons enkele tips. Zijn zogenaamde ‘klimaattuin’ helpt waterlast te voorkomen en kan langere tijd tegen droogte. Dat is absoluut nodig door de aanhoudende hittegolven én hevige regenval. Deze tips gelden zowel voor grote plattelandstuinen als voor kleine stadstuinen en zelfs terrassen in het voordeel van de publieke gezondheid.

# GA EVEN ZITTEN

Maak eerst een analyse. Ga een tijdlang zitten in je (toekomstige) tuin of op je (toekomstige) terras. Zo weet je op welk moment van de dag het erg heet is en hoeveel schaduw er valt. Bekijk alles kritisch: welke plek vangt de meeste wind en waar blijft het regenwater liggen.

# PLANT EEN BOOM

Een eerste goede zet is het planten van een boom. Wees maar zeker: tijdens de volgende hittegolf heb je meer aan een boom dan bijvoorbeeld aan nieuwe binnendeuren. Een boom haalt niet alleen veel CO2 uit de lucht, hij doet ook dienst als parasol én levende airco. Het koelvermogen van een volwassen exemplaar is zo’n 20 tot 30 kW, wat overeenkomt met tien airco’s. Ideaal is een boom die pas echt in het blad komt in mei, zoals bijvoorbeeld de Japanse honingboom, of de valse christusdoorn. Zo kunnen we in het voorjaar van ongeremde zonnestralen genieten.

# KIES VOOR BREED

Een hoge boom geeft niet veel schaduw, kies liever een breed exemplaar in parasolvorm, of met vaasvormige kruin. Plant hem dicht bij het terras, zodat ook daar schaduw valt op het heetste moment van de dag. Er zijn kwekerijen die bomen in S-vorm verkopen, zodat de kruin over het terras valt, terwijl de stam ernaast staat. In ons land moet een boom op 2 meter afstand van de perceelgrens staan. Een boom of struik van slechts drie meter hoog kan perfect in een bloembak op wielen, zoals sommige fruitboompjes of bolbomen. Afhankelijk van het moment van de dag en het gebruik van het terras, kan je de bak dan verschuiven.

# BUFFER REGENWATER

Niet alleen hitte, ook hevige regenval is een gevolg van de klimaatverandering. Het is belangrijk om zoveel mogelijk regenwater te bufferen. Dat voorkomt overstroming van de riolering en wateroverlast. Een regenput of regenwaterreservoir is een goed begin. Het regenwater laten doordringen in de bodem via een poel of een wadi is beter. Die leg je het beste aan op het laagste punt in de tuin om zoveel mogelijk water op te vangen. Dat vocht wordt dan tot diep in de bodem opgenomen en maakt een eventueel gazon langer bestand tegen hete zomers.

# LAAT GEEL GRAS STAAN

Zodra de weerberichten een hittegolf voorspellen, moet de grasmaaier op stal, of op zijn minst het gras minder kort maaien. De langere grassprieten bieden schaduw aan de kortere versies en scheuten. In plaats van een glad grasgazon, maken zogenaamde bloemenweiden meer en meer furore. Zij zijn mooi om te zien en de bloemennectar houdt bijen en vlinders in leven.

# VERMIJD STEEN

Elke verharding - of het nu in de vorm van een muur, een oprit, of een voetpad is – slaat overdag warmte op. Vooral in de stad, met heel wat gebouwen en straten, is het erg moeilijk om ’s zomers koelte te vinden, zeker tijdens een hittegolf. In eigen tuin zorgt elke vierkante meter verharding die je vervangt door groen, voor koelte. Een zuidermuur wordt bij stevige zon tot zeventig graden warm. Fijn in het voorjaar, maar te extreem in de zomer! Klimplanten vormen een goede oplossing. Ze kleuren de gevel groen, vormen een isolerend luchtlaagje en verdampen, net zoals bomen, een grote hoeveelheid fris vocht.

dr. pharm. Paul Nijs