Eieren: slecht voor het hart?

vr 15 mrt, 09:56 Gelukkig gezond

Waar komt het idee vandaan dat eieren slecht zijn voor hart en slagaders? Is dat idee achterhaald? Ruim 100 jaar geleden deed dr. A. Ignatovski (Sint-Petersburg) de ontdekking dat konijnen aderverkalking konden krijgen door ze te voederen met eieren, melk en vlees. Het effect werd toegeschreven aan een vetachtige stof (cholesterol), die voorkomt in dierlijk voedsel, eieren inbegrepen. De gegeten cholesterol hoopt zich op in de bloedvatwanden van de konijnen, juist zoals men ziet in bloedvaten van mensen, gestorven door een hartinfarct. Sindsdien hebben eieren, of liever eierdooiers, een eerder slechte reputatie en komen ze in recente voedingsadviezen niet meer voor.

Cholesterol

Vijftig jaar geleden bestond het ontbijt in het Westen vaak uit twee gebakken eieren met spek. Wetenschappers raadden dat af wegens het hoge cholesterolgehalte. Zij voegden er wel aan toe dat eieren minder effect hadden dan vet vlees en volle melk, omdat die daarenboven hoge verzadigde vetconcentraties hebben. Het effect van een ei op het gehalte aan slechte cholesterol in het bloed is echter niet te verwaarlozen. Het is gelijk aan ruim een half ons ontbijtspek. Omdat men in het Westen gaandeweg nog maar gemiddeld een half eitje per dag eet, is de media-aandacht tegenwoordig meer naar vetzucht (obesitas) gegaan.

Epidemiologische onderzoeken

De eierproducenten financierden ondertussen zelf onderzoeken. Deze studies, door de eierindustrie betaald, vonden niet dat eieren het bloedcholesterolgehalte verhogen. De studies bleken meestal over te weinig mensen te gaan, zij hadden te weinig eieren gegeten en er mankeerden factoren aan het proefopzet of aan de berekeningen. Volgens de eierproducenten was er niets mis mee. Zulke (eier-) onderzoeken behoren tot de klasse der ‘epidemiologische onderzoeken’. Men vond in deze onderzoeken onder meer dat mensen die veel eieren eten evenveel kans op een hartinfarct lijken te hebben als mensen die weinig eieren eten! Dat versterkte het idee natuurlijk dat eieren weinig of geen effect hebben op het hart. Epidemiologische onderzoeken zijn echter minder betrouwbaar als ze niet met veel precisie uitgevoerd worden.

Statines

Het is bijvoorbeeld niet te doen om met behulp van vragenlijsten mensen die gemiddeld veel eieren eten te onderscheiden van mensen die gemiddeld weinig eieren eten. Het is juist die gemiddelde consumptie over tientallen jaren die het effect op de slagaders bepaalt. Gelukkig zijn er nu cholesterolverlagende stoffen met sterke werking, de zogenaamde statines, bij de apotheker verkrijgbaar. Deze statines verlagen het cholesterolgehalte in de lever. De lever zet daardoor ‘poortjes’ open, zodat cholesterol uit het bloed de lever instroomt en het cholesterolgehalte in het bloed wordt verlaagd. Cholesterol uit eten (eieren!) komt echter eerst in de lever terecht, de ‘poortjes’ gaan dicht en de cholesterol in het bloed zal omhooggaan.

Eierdooiers en eiwit

De eierproducenten kunnen intussen tevreden zijn. De ‘slechte’ reputatie van eieren is op de achtergrond geraakt, ook omdat de huidige eieren, dankzij modern, aangepast kippenvoer minder cholesterol bevatten.

Mijn advies? Maximaal drie eieren (= eierdooiers) per week, in het eiwit zit namelijk geen cholesterol.

dr. apr. Paul Nijs