Museum Hof van Busleyden in Mechelen pakt uit met monumentaal werk van de wereldberoemde Belgische kunstenares Berlinde De Bruyckere. In It almost seemed a lily gaat zij namelijk de “dialoog” aan met topstukken van het museum die pas sinds kort weer volop in de belangstelling staan: de recent gerestaureerde Besloten Hofjes. Zij ondergingen een vier jaar durende restauratie.
Wat zijn Besloten Hofjes?
Tijdens de late middeleeuwen ontstond in de Lage Landen een unieke religieuze kunstvorm, de Besloten Hofjes. Die maakte gebruik van een grote verscheidenheid aan artefacten en memorabilia. Deze unieke mixed-mediaobjecten stellen een ideale, spirituele en paradijselijke wereld voor. Zij zijn dan ook een bijzondere mix van devotie, spiritualiteit en ambachtelijke innovatie.
Eeuwenlang tooiden eikenhouten kasten-met-luiken, gevuld met een amalgaam van artefacten, de kloostercellen van de Mechelse augustinessen. Ze werden gemaakt in de eerste helft van de zestiende eeuw, in en rond hun klooster. De gasthuiszusters verzorgden zieken en ouderen en namen het beheer van het ziekenhuis waar. De Hofjes waren voor hen een microkosmos van de grotere wereld en zodoende een onderdeel van hun spirituele leven .
De zeven bewaarde Mechelse Hofjes herbergen soms één, maar ook soms meer dan twintig gepolychromeerde sculpturen of objecten van notelaar en albast. Ook relieken maken er deel van uit samen met medaillons, pelgrim insignes en zijdebloemen. Creatieve, gangbare grondstoffen zijn gebruikt: koper, tin, papier-maché, pijpaarde, glas, fruitpitten en hout. Dat gebruik van uiteenlopende materialen in verrassende combinaties maakt de Hofjes hybride en mysterieus. Er zijn dan ook nog altijd een massa vragen rond de Hofjes. Een aantal elementen werden mogelijk door de nonnen gemaakt, terwijl ervaren ambachtslui de complexere zaken voor zich namen.
It almost seemed a lily
Het werk van Berlinde De Bruyckere, It almost seemed a lily, bestaat uit monumentale houten lijsten met binnenin één silhouet: dat van een bloem die lijkt op een pioen of een lelie. De frames zijn opgebouwd uit 18de-eeuwse eiken vloerplanken, ijzer, verweerde en verrafelde dekens, behangselpapier en een laag was, opgebouwd uit verschillende kleuren.
Waar raken de werelden van It almost seemed a lily en die van de Besloten Hofjes elkaar? De tegenstelling lijkt aan de ene kant groot. Detail of suggestie, veel of weinig, uiterst figuratief of abstract en vertellend of associatief. Toch overstijgen beide zichzelf door hun materialiteit.
Je kan de expo bezoeken tot 12 mei 2019 in het nieuwe Hof van Busleyden in Mechelen.
Info: www.hofvanbusleyden.be
Tekst en foto: A. Charrin
