Ruimteziekte lijkt sterk op wagenziekte, met symptomen zoals misselijkheid, lusteloosheid en braken. Maar liefst 70 procent van de astronauten krijgen er mee te maken. Aurélie Weerts van de UAntwerpen, departement fysica, zocht daarom een middel om de symptomen te bestrijden. De studie stond onder begeleiding van de professoren Floris Wuyts en Paul Van de Heyning en gebeurde in samenwerking met de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA en met de NASA.
‘Tot op heden kregen de astronauten Promethazine, dat ook tegen bewegingsziekte op aarde wordt gebruikt maar studies hebben aangetoond dat dit product niet doeltreffend is. Bovendien veroorzaakt het ernstige slaperigheid, die de astronauten tegengaan met amfetamines. Geen ideale situatie.’
‘Algemeen wordt aangenomen dat ruimteziekte het gevolg is van een conflict tussen de verschillende onderdelen van het evenwichtsorgaan, de otolieten (een structuur in het binnenoor) enerzijds en de halfcirkelvormige kanalen anderzijds. Deze laatste lijken geen hinder van de gewichtloosheid te ondervinden maar de otolieten functioneren in de ruimte minder goed. Daardoor ontstaat er een onevenwicht. Op basis van deze informatie werd de hypothese gesteld dat het evenwicht kan worden hersteld door ook de werking van de halfcirkelvormige kanalen met een medicijn te onderdrukken.’
‘Dankzij een studie met gezonde mannelijke vrijwilligers konden we achterhalen op welke onderdelen van het evenwichtsorgaan de geneesmiddelen een effect hadden, welke nevenwerkingen de producten veroorzaakten en in hoeverre het denkvermogen werd aangetast.’
‘De geneesmiddelen blijken elk op een specifiek onderdeel van het evenwichtsorgaan in te werken. Zo ontdekten we dat geneesmiddelen met een anti-cholinerge werking (medicijnen die de prikkeloverdracht in het motorische stelsel remmen) een valabele kandidaat zouden zijn om ruimteziekte tegen te gaan. Het geneesmiddel onderdrukt de werking van de halfcirkelvormige kanalen maar heeft nauwelijks effect op het cognitief vermogen. Het is onze ambitie dit geneesmiddel in een volgende stap in het Internationaal Ruimte Station ISS te testen. Dit zal ons toelaten het daadwerkelijk te kunnen voorstellen als een nieuwe remedie tegen ruimteziekte.’ (EM)
